مشهد
فرقی ندارد ایرانی باشیم یا یک مسلمان مسافر، به محض شنیدن نام مشهد، همه ما یاد حرم مطهر امام رضا (ع) و زیارتی میافتیم که باعث آرامش روح میشود. البته شهر مشهد جاذبههای دیگری هم دارد تا سفر گردشگران ایرانی و خارجی را خاطره انگیز و فراموش نشدنی کند. گزارشها نشان میدهند که به صورت سالانه چیزی بیش از ۲۷ میلیون نفر بازدید کننده داخلی و 2 میلیون توریست خارجی رزرو تور مشهد ثبت نام میکنند. این ارقام نشان میدهند که استفاده از راهنمای سفر به مشهد برای همه ما مهم است. در نتیجه میتوانید از نکات گفته شده در ادامه متن استفاده کنید.
معرفی مشهد
به لحاظ جغرافیایی شهر مشهد به عنوان مرکز استان خراسان رضوی شناخته میشود و چیزی حدود 351 متر مربع وسعت دارد و در شمال شرقی ایران قرار گرفته است. ارتفاع این شهر 1050 متر بالاتر از آبهای آزاد جهان بوده و در ناحیه بین کوههای «بینالود» و «هیزوزجد» قرار گرفته است. اینها رشته کوه اصلی هستند که جهت شمال غربی و جنوب شرقی این ناحیه را به هم مربوط میکنند.
همچنین «اژدرکوه» با ارتفاع تقریبی 3000 متر نیز در همین منطقه قرار گرفته است. با این تفاسیر شهر مشهد دارای چهار مختلف اما به هم پیوسته با نامهای طرقبه، بخش مرکزی، احمدآباد و خراسان رضوی است. خود شهر مشهد نیز 5 شهر داخلی با نامهای ملکآباد، مشهد، شاندیز، رضوی، طرقبه دارد که در اطراف آنها مجموعا 13 دهستان واقع شده است.
اگر در راهنمای سفر به مشهد به دنبال تور مشهد از تهران هستید باید بدانید که فاصله این شهر از تهران 934 کیلومتر حساب شده است. بر اساس سرشماریهای عمومی تاکنون (1402) انجام شده جمعیت این شهر بیش از سه میلیون و صد هزار نفر تخمین زده شده که باعث میشود مشهد را با عنوان دومین شهر پرجمعیت ایران بشناسیم. به یاد داشته باشید که چیزی بیش از 93% مردم این شهر بزرگ با زبان فارسی صحبت میکنند.
البته زبان مردم مشهد، گویش خاص مشهدیها را دارد که با واژههای کهن فارسی ترکیب شده است. برخی باور دارند که لهجه مشهدی خاستگاه ادبی شاعران بزرگی مانند فردوسی، عطار و خیام بوده است. این لهجه به نوعی شاخهای از زبان فارسی دری است و از بسیاری واژههای گمشده در داستانهای عامیانه مملو است که میتوان آنها را از زبان پدربزرگ و مادربزرگها شنید. فراموش نکنید که مشهد در سال 1388 با نام «پایتخت معنوی ایران» نامگذاری شد و از سال ۱۳۹۶ هم به عنوان «پایتخت فرهنگ اسلام» شناخته میشود.
اماکن دیدنی مشهد
پس از این آشنایی تقریبا کامل با این شهر مقدس وقت آن است که راهنمای سفر به مشهد را با معرفی اماکن دیدنی آن پیش ببریم. اولین جای غیرمذهبی که پیشنهاد میکنیم از آن دیدن کنید، مقبره فردوسی است.
- آرامگاه فردوسی در توس؛ خاصترین پیشنهاد راهنمای سفر به مشهد
آرامگاه این شاعر بزرگ «ابوالقاسم فردوسی» به عنوان عبادتگاهی برای دوستداران ادبیات فارسی تلقی میشود که همیشه از آن بازدید میکنند. این مکان تاریخی شهرت خاصی را برای شهر توس به ارمغان آورده است. ساخت این آرامگاه در سال 1306 آغاز شد و در سال 1312 به پایان رسید. البته در سال 1342 تغییرات کمی در ساختار آن ایجاد شد.
دیوارهای داخلی آرامگاه مزین به مجسمههایی است که صحنههایی از «شاهنامه» را به تصویر میکشند. هر دیوار جانبی ساختمان تقریبا 30 متر است و هر یک از چهار ضلع پلکانی دارد که به مرکز سازه منتهی میشود. طول هر ضلع پی ساختمانهای اصلی حدود 16 متر محاسبه شده است. این آرامگاه با سنگ مرمر ساخته شده و ابیاتی از شاهنامه به خط نستعلیق روی آنها نگارش شده است. به دلیل زیبایی بینظیر این مکان است که آن را به عنوان اولین پیشنهاد راهنمای سفر به مشهد خود در نظر گرفتهایم.
- آرامگاه نادرشاه
ساخت این موزه در سال 1956 هجری قمری آغاز و در سال 1961 به پایان رسید. این موزه در زمینی به مساحت 1448 متر مربع احداث شده و در سال 1963 افتتاح شده است. این مجموعه شامل کتابخانه مرکزی، سالن اصلی و بخشهایی است که برای برگزاری برخی مراسمهای رسمی استفاده میشوند. نکته جالب توجه اینکه نمونههایی از ادوات جنگی دوران نادرشاه افشار و مجموعهای از اشیا مربوط به هزارههای قبل از میلاد مسیح هم در این مکان نگهداری میشوند.
- روستای پاژ
روستای پاژ زادگاه شاعر نامی ایرانی فردوسی (ابوالقاسم فردوسی طوسی) نویسنده شاهنامه است که طولانیترین منظومه حماسی جهان را از خود به جای گذاشته است. فردوسی سال ۹۴۰ در این روستا از توابع خراسان (که آن زمان در قلمرو سامانیان بود) در خانوادهای زمیندار (دهقان) به دنیا آمد. در جاده مشهد - کلات یک تپه متعلق به پیش از تاریخ تقریبا در 500 متری شمال پاژ (پاژ) قرار دارد که نظر بسیاری از توریستهای علاقهمند به تاریخ را به خود جلب میکند.
بسیاری از کاشیهای رنگارنگ با تراشههای سرامیکی که روی تپه یا مجاورت آن یافت شدهاند نشان میدهند که این منطقه قدمت زیادی دارد. این بنای تاریخی متعلق به قرون اولیه اسلامی (حدودا قرن دهم هجری قمری) است. اگر به مسافرت با تورهای تاریخی علاقه دارید بازدید از این گزینه در لیست راهنمای سفر به مشهد ما را از دست ندهید.
اماکن مذهبی مشهد
همان طور که قبلا هم اشاره کردیم، نام مشهد بیشتر با مکانهای زیارتی و مذهبی گره خورده است. البته مدرن سازی این شهر در سالهای خیر باعث شده که مراکز تفریحی زیبا و مراکز خرید جدیدی هم در شهر احداث شوند. اما در نهایت نیم بیشتری از تورهای مسافرتی مشهد با هدف زیارت برنامه ریزی میشوند. در نتیجه مهم است که در این بازدیدها علاوه بر حرم مطهر امام رضا (ع) و مسجد گوهرشاد، از مکانهای پیشنهادی لیست راهنمای سفر به مشهد ما هم دیدن کنید.
- مقبره قدمگاه؛ به یاد ماندنیترین گزینه در لیست راهنمای سفر به مشهد
قدمت این مقبره به قرن 11 هجری برمیگردد و به شکل معماری ان دوران (هشت ضلعی با رواقهای بلند و طاقهای دو طبقه) با کاشیهای هفت رنگ و گچبری زیبا تزئین شده است. این مکان تاریخی در باغ بزرگی در روستای قدمگاه قرار دارد و گفته میشود که توسط شاه سلیمان در سال 1091 هجری قمری بنا شده است. در این مقبره یک لوح سنگی وجود دارد که بر روی آن نقش دو پا تصویر شده است. میگویند این آثار متعلق به پاهای حضرت امام رضا (ع) است و به همین دلیل به این مکان «قدمگاه» میگویند.
گنبد این سازه با مجسمههای الماسی به رنگ سفید و فیروزهای تزئین شده است که اطراف گنبد را احاطه کردهاند. همچنین از زیباییهای این مکان میتوان به کتیبهای که توسط آل عبدالمحمد حسین به خط ثلث نوشته شده است اشاره کرد.
- آرامگاه خواجه ربیع
این آرامگاه معروف و مشهور در 4 کیلومتری مشهد قرار دارد. در اصل برای دیدن آن باید به سمت شمال مشهد و جاده خواجه ربیع حرکت کنید. دلیل قرارگیری آن در پیشنهادات راهنمای سفر به مشهد ما زیبایی منحصر به فرد این مکان است. این مقبره به شکل هشت ضلعی ساخته شده و دارای اتاقها، تالارهای بزرگ و رواقهایی است که به سبک معماری پیچیده و زیبای شرقی طراحی شدهاند.
گنبد دوپوش آن 18 متر است و دو کتیبه یکی با خط «بنائی» و دیگری با خط «ثلث» است. نمای داخلی بقعه دارای تزیینات جالبی است که شامل دو کتیبه نوشته علیرضا عباسی است که قدمت آن به سالهای 1026 و 1031 هجری قمری برمیگردد. نمای این بنای تاریخی دارای ویژگیهای معماری و تزئینی چشم نواز و جالبی است که نباید دیدن آن را از دست بدهید. گفته میشود ساخت این مقبره مربوط به دوران صفویه است و به یادبود خواجه ربیع طراحی شده که به کوشش در راه اسلام مشهور بوده است.
- بقعه امام محمد غزالی (هارونیه)، طوس
این سازه را با نام آرامگاه هارونالرشید و یا نقارهخانه هم میشناسیم؛ زیرا محلی است که در آن در فواصل معین طبل میکوبند. این مکان بین مشهد و توس و در مجاورت آرامگاه فردوسی قرار گرفته است. بنای آجری مربعی شکلی دارد که دارای رواقها و پنجرههایی با تزئینات ظریفی است و گنبد و سقف آن هنرهای پیچیدهای دارد. این بنا در سه طبقه دارد و در سال 720 هجری قمری برای یادبود این عالم بزرگوار ساخته شده است.
راهنمای سفر به مشهد
این بخش از راهنمای سفر به مشهد را به معرفی برخی نکات مهم مانند وضعیت آب و هوا و برخی از غذاهای خوشمزه مشهد اختصاص دادهایم تا زمان برنامه ریزی برای حضور در این شهر، اطلاعات مناسب در اختیار داشته باشید.
- آب و هوای مشهد؛ نکته مهم راهنمای سفر به مشهد
پیدا کردن بهترین زمان سفر به مشهد دشوار نیست؛ زیرا این شهر دارای آب و هوای معتدل و سرد است. این منطقه به دلیل قرار گرفتن در منطقه مرزی شمال و جنوب خراسان و همچنین تداخل جبهههای مختلف اقلیمی از ویژگیهای آب و هوایی خاصی برخوردار است. به طور کلی آب و هوای مشهد در تابستان و زمستان به کلی متفاوت است (تابستانهای گرم و خشک و زمستانهای سرد و مرطوب). دمای هوا در گرمترین روزهای تابستان به 43 درجه و در زمستان به منفی 15 درجه هم میرسد.
با این وصف بهترین زمان برای سفر به مشهد اواخر بهار و اوایل پاییز است که هوا معتدل شده است. گرچه تابستان فصل تعطیلات است و مشهد شلوغ میشود؛ اما هوا هم بالای 40 درجه سانتیگراد است. اما پاییز فصلی خنک است و مسافران کمتری به شهر میروند. زمستان با وجود قیمتهای کم و ارزان، هوای سرد شهر را در برمیگیرد به همین خاطر تورهای کمتری با هدف سفر به مشهد طرح ریزی میشوند. در این میان هوای بهاری مشهد مطبوع است؛ اما در تعطیلات نوروزی بسیار شلوغتر از ایام دیگر است.
- اقامت در مشهد
در این بخش از راهنمای سفر به مشهد باید بگوییم که برای اقامت در مشهد میتوانید از بین گزینههای زیادی انتخاب کنید. زیرا مشهد آمادگی کاملی برای پذیرایی از مسافران و زائران خود را دارد. از هتل گرفته تا هاستل و آپارتمانهایی با درجه رفاه متوسط و تا هتلهای 5 ستاره لوکس، همگی خدمات کاملی را به مهمانان ارائه میدهند.
طیف این موارد آنقدر گسترده است که حتما میتوانید مکانی را برای اقامت خودان دقیقا مطابق با بودجه در نظر گرفته شده انتخاب کنید. میتوانید جایی را پیدا کنید که فقط برای خواب است یا یک هتل آپارتمان مبله آشپزخانه که امکان غذا خوردن را برای شما فراهم میکند، در نظر بگیرید.
- غذاهای لذیذ مشهد
در پاراگرافهای بعدی به معرفی دو نمونه از غذاهای محلی مشهد میپردازیم که بدون خوردن آنها سفر ناتمامی خواهید داشت. قیمت غذا در مشهد مانند هر شهر دیگری به نوع رستوران بستگی دارد. از آنجایی که این شهر میزبان مسافران زیادی است، تعداد گزینههای غذاخوری آن هم زیاد و متنوع است. همچنین غذاهای مشهدی بسیار متنوع هستند و نباید آنها را از دست داد. میان تمام غذاهای لذیذ این شهر پیشنهاد راهنمای سفر به مشهد ما خوردن شوله و شیشلیک شاندیز است.
یکی از غذاهای مشهد شوله نام دارد که در سراسر کشور شناخته شده است. این غذا از حبوبات درست میشود، به شدت مغذی است و به تنهایی یک وعده غذایی کامل و عالی است. شوله مشهدی بسیار متنوع است و بنا به سلیقه مخاطب میتواند تغییراتی هم داشته باشد. از مهمترین دستور پخت آن میتوان به ترکیب لوبیا، عدس، قارچ، نیم برنج و گوشت گوساله، انواع فلفل، زنجبیل، دارچین و هل اشاره کرد. لازم به ذکر است که افزایش گوشت این غذا را خوشمزهتر میکند.
همچنین اگر از عاشقان کباب هستید، امکان ندارد نام شیشلیک شاندیز را نشنیده باشید. این غذا از جمله کبابهایی است که در سراسر ایران معروف شده و در شهرهای مختلف نام خاصی به خود گرفته است. به همین خاطر ما هم در این راهنمای سفر به مشهد پیشنهاد میکنیم حتما بخشی از بودجه سفر را برای یک خوراک شیشلیک در نظر بگیرید.
مراکز خرید مشهد
مشهد سوغاتیهای پرطرفدار زیادی مانند لببلی با کشمش، زعفران، زیورآلات عقیق و سجاده، تربه، تسبیح و غیره دارد که میتوانید آنها را از بازار رضا (نزدیک حرم امام رضا)، بازار گوهرشاد و بازار مرکزی خریداری کنید. البته اگر مراکز خرید مدرن را ترجیح میدهید باید به خیابان سجاد مشهد بروید؛ زیرا مراکز خرید زیادی در آنجا احداث شدهاند.
همچنین میتوانید لیست زیر را به عنوان مراکز خرید محبوب مشهد در نظر داشته باشید.
- طلا و جواهرات لیدوما
- برج آرمیتاج گلشن
- اطلس مال
- مرکز خرید مروارید
- مرکز خرید آسمان 2
- مرکز خرید ایران کالا
- مرکز خرید کوهسار
- مرکز خرید بابک
- مرکز خرید امیر
- مرکز خرید پاژ
- مرکز خرید فردوسی
- بازار گوهرشاد
- مرکز خرید زیتون
- پاساژ سعدی
- مرکز خرید فردوسی ۲
تور مشهد
در نهایت با توجه به نکات گفته شده در این راهنمای سفر به مشهد بهتر میتوانید در مورد رزرو تور تصمیم بگیرید. گرچه بیشتر تورهای طراحی شده برای این شهر مذهبی هستند اما میتوانید گزینههایی را هم پیدا کنید که بازدید از امکان تاریخی را ارائه میکنند. همچنین با استفاده از امکاناتی مانند تور مشهد هوایی ارزان و لحظه آخری میتوان هزینههای این سفر را هم مدیریت کرد. به هر طریق بازدید از این شهر زیبا و منحصر به فرد باید حداقل یک بار در زندگی شما رخ دهد تا به چشم خود ببینید که ایران ما چه تاریخ و چه زیباییهایی دارد.